Rok 1974 / MCMLXXIV



stulecia: XIX wiek ~ XX wiek ~ XXI wiek


dziesięciolecia: 1940–1949 • 1950–1959 • 1960–1969 • 1970–1979 • 1980–1989 • 1990–1999 • 2000–2009


lata: 1964 « 1969 « 1970 « 1971 « 1972 « 1973 « 1974 » 1975 » 1976 » 1977 » 1978 » 1979 » 1984










Wydarzenia w Polsce



  • 1 stycznia:

    • utworzono Centralną Wytwórnię Programów i Filmów Telewizyjnych Poltel.

    • Studio Filmów Animowanych w Krakowie rozpoczęło działalność jako samodzielna jednostka organizacyjna.



  • 9 stycznia – dokonano oblotu jedynego w historii odrzutowego samolotu rolniczego PZL M-15 (Belphegor).

  • 12 stycznia – w Krakowie miała miejsce premiera „Nocy listopadowej” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Andrzeja Wajdy.

  • 17 stycznia – utworzone zostało Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.

  • 21 stycznia – wprowadzono podwyżki cen alkoholu i benzyny oraz marż gastronomicznych.

  • 23 stycznia – rząd PRL poinformował o przeznaczeniu większej niż planowano sumy z budżetu państwa na nowe inwestycje.

  • 24 stycznia – otwarto Hotel Forum w Warszawie.

  • Luty – w Lublinie założony został zespół Budka Suflera przez Krzysztofa Cugowskiego i Romualda Lipkę.

  • 4-6 lutego – na zaproszenie rządu PRL przebywał w Polsce sekretarz Rady ds.Publicznych Kościoła Agostino Casaroli.

  • 7 lutego – Rada Państwa wydała dekret o ustanowieniu Medalu 30-lecia Polski Ludowej.

  • 15 lutego – XIII Plenum KC PZPR poświęcone obchodom 30-lecia PRL.

  • 16 lutego – Józef Tejchma został ministrem kultury i sztuki.

  • 18 lutego – premiera filmu Ciemna rzeka.

  • 20 lutego:

    • Jarosław Iwaszkiewicz obchodził 80-lecie urodzin i 60-lecie twórczości literackiej.

    • premiera filmu Drzwi w murze.



  • 21 lutego – 8 górników zginęło wskutek tąpnięcia w KWK „Szombierki” w Bytomiu.

  • 26 lutego – przy KC PZPR powołano Instytut Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu. Kierownikiem którego został Andrzej Werblan.

  • 5 marca – rozłam w środowisku „Znaku”.

  • 1-4 kwietnia – na zaproszenie polskiego rządu przebywał w kraju premier Szwecji Olof Palme.

  • 3-5 kwietnia – w Warszawie obradował międzynarodowy kolejny kongres w sprawie rozwoju kooperacji przemysłowej między Polską a krajami kapitalistycznymi.

  • 10 kwietnia – została uchwalona ustawa o dowodach osobistych i ewidencji ludności.

  • 2 maja – otwarto Port Lotniczy w Gdańsku Rębiechowie.

  • 10 maja – otwarto Roztoczański Park Narodowy.

  • 18 maja – ukończono budowę masztu radiowego w Konstantynowie.

  • 22 maja – Kazimierz Kąkol został kierownikiem urzędu ds.Wyznań.

  • 28 maja – premiera filmu Nie ma mocnych.

  • 29 maja – Sejm PRL uchwalił ustawę o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność państwa za rentę.

  • 4 czerwca – Krzysztof Kieślowski laureatem Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie. Uhonorowano go za film „Pierwsza miłość”.

  • 15 czerwca – ogłoszono amnestię.

  • 25 czerwca – XVI Plenum KC PZPR usunęło ze składu sekretariatu Franciszka Szlachcica.

  • 26 czerwca – Sejm uchwalił obowiązujący do dziś kodeks pracy.

  • 28 czerwca:

    • w Czechowicach-Dziedzicach w KWK Silesia doszło do wybuchu i tąpnięcia - zginęło 32 górników.

    • w Poznaniu oddano do użytku halę widowiskowo-sportową Arena.

    • premiera filmu Wiosna, panie sierżancie.



  • 6 lipca – wciągnięto hełm i zamontowano dzwon zegarowy na Wieży Zygmuntowskiej Zamku Królewskiego w Warszawie.

  • 9 lipca:

    • do Portu Północnego przybił „Uniwersytet Gdański”; pierwszy statek handlowy. Zabrał 12 tys. ton węgla.

    • premiera filmu Pójdziesz ponad sadem.



  • 17 lipca – OZG Rudna został oddany do eksploatacji

  • 18 lipca:

    • w Gdańsku oficjalnie otwarto Port Północny.

    • Sejm uchwalił ustawę o amnestii.



  • 18-21 lipca – miał miejsce zlot żaglowców w Gdyni.

  • 18-22 lipca – obchody 30-lecia PRL. Podczas wizyty Leonid Breżniew został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Virtuti Militari.

  • 19 lipca – o godzinie 11:15 uruchomiono zegar na Wieży Zygmuntowskiej odbudowanego Zamku Królewskiego w Warszawie.

  • 22 lipca – uroczyście otwarto Trasę Łazienkowską w Warszawie.

  • 26 lipca – premiera serialu telewizyjnego Janosik.

  • 27 lipca – zakończono produkcję autobusu San H100.

  • 30 lipca – oddano do użytku Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie koło Gąbina.z najwyższym na świecie masztem antenowym 646,38 m. Moc nadawania 2000 kW.

  • 1 sierpnia – miały miejsce obchody 30. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego. Masowa pielgrzymka warszawiaków na Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie, gdzie znajdują się groby powstańców.

  • 30 sierpnia – w Gdyni rozpoczęto budowę Trasy im. Eugeniusza Kwiatkowskiego.

  • 2 września:

    • otwarto wystawę „XXX-lecie Warszawy”.

    • premiera filmu Jerzego Hoffmana, pt. „Potop”.



  • 17 września – podpisano umowę z Fiatem na opracowanie projektu samochodu FSO Polonez.

  • 18 września – w Katowicach rozpoczął się proces Zdzisława Marchwickiego zwanego wampirem z Zagłębia.

  • 20 września – premiera filmu Zapis zbrodni.

  • 29 września – po 4 latach pozbawienia wolności powrócili na wolność przywódcy organizacji „Ruch”.

  • 3 października – podpisano umowę o współpracy i udziale banków amerykańskich i kanadyjskich w rozwoju przemysłu miedziowego.

  • 16-18 października – w Warszawie odbyło się spotkanie konsultacyjne przedstawicieli 28 partii komunistycznych. Tematem było zwołanie konferencji ogólnoeuropejskiej partii robotniczych.

  • 17 października – w Psarach koło Kielc rozpoczęła prace pierwsza naziemna stacja łączności satelitarnej.

  • 19 października – zainaugurowała działalność Filharmonia Kaliska.

  • 22-23 października – XV Plenum KC PZPR poświęcone było polskiemu rolnictwu.

  • 24 października – uchwalono ustawę Prawo wodne.

  • 2 listopada – Puszcza Białowieska: wichura powaliła kilkusetletni Dąb Jagiełły.

  • 5 listopada – odbyła się premiera filmu Zapamiętaj imię swoje.

  • 10 listopada – premiera filmu Złoto.

  • 13 listopada – zakończono budowę Obserwatorium Wysokogórskiego na Śnieżce.

  • 20 listopada – odbyło się spotkanie Edwarda Gierka z dziennikarzami. W imię jawności życia publicznego I sekretarz obiecał spotykać się regularnie z przedstawicielami dziennikarzy polskich.

  • 21 listopada – Sejm PRL podjął uchwałę w sprawie rozwoju polskiego rolnictwa.

  • 30 listopada – ukazało się pierwsze wydanie programu telewizyjnego Studio 2.

  • 12 grudnia – protest 15 polskich intelektualistów.

  • 12-13 grudnia – IX Zjazd Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

  • 13 grudnia – statek-muzeum Marynarki Wojennej „Burza” zakończył służbę. Jego miejsce zajął OPR „Błyskawica”.

  • 18 grudnia – w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku został uruchomiony reaktor Maria.

  • 25 grudnia – premiera filmu Nie ma róży bez ognia.

Wydarzenia na świecie



  • 1 stycznia – RFN objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.

  • 5 stycznia:

    • Chiny i Japonia zawarły w Pekinie trzyletni układ handlowy.

    • w nowozelandzkiej stacji badawczej Vanda na Antarktydzie odnotowano rekordowo wysoką temperaturę (+15,0 °C).



  • 7 stycznia – w norweskim Lillehammer agenci Mossadu zamordowali przez pomyłkę marokańskiego kelnera, biorąc go za Alego Hassana Salameha, uczestnika masakry izraelskich sportowców na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium w 1972 roku.

  • 11 stycznia:

    • w Kapsztadzie (RPA) urodziły się sześcioraczki (pierwsze, które pozostały przy życiu).

    • Libia i Tunezja podpisały porozumienie o zjednoczeniu jako Arabska Republika Islamska. Z powodu oporu społeczeństwa tunezyjskiego porozumienie nie weszło w życie.



  • 18 stycznia – zawarto izraelsko-egipskie porozumienie o wycofaniu wojsk izraelskich znad Kanału Sueskiego na półwysep Synaj.

  • 19 stycznia – Chiny dokonały aneksji należących do Wietnamu Wysp Paracelskich.

  • 20 stycznia – w słowackich Tatrach Wysokich lawina zasypała 24 słowackich turystów, z których uratowano 12.

  • 24 stycznia – doszło do katastrofy samolotu Douglas C-47 Skytrain sił powietrznych Togo, którą jako jedyny przeżył prezydent Gnassingbé Eyadéma; zginęło m.in. kilku wysokich rangą wojskowych.

  • 26 stycznia:

    • Bülent Ecevit został po raz pierwszy premierem Turcji.

    • w katastrofie tureckiego samolotu Fokker F28 w Izmirze zginęło 66 osób.



  • 27 stycznia – 16 osób zginęło w czasie powodzi w australijskim Brisbane.

  • 30 stycznia – 97 osób zginęło w katastrofie amerykańskiego Boeinga 707 na Samoa Amerykańskim.

  • 1 lutego – 179 osób zginęło, a ponad 300 zostało rannych w pożarze 25-piętrowego wieżowca Joelma w brazylijskim São Paulo.

  • 2 lutego – dokonano oblotu amerykańskiego samolotu wielozadaniowego F-16.

  • 4 lutego:

    • Patricia Hearst, 19-letnia wnuczka magnata prasowego Williama Randolpha Hearsta, została porwana przez organizację terrorystyczną o nazwie Symbionese Liberation Army.

    • w hrabstwie Yorkshire w północnej Anglii 12 osób zginęło (w tym 9 żołnierzy), a 38 zostało rannych w wyniku wybuchu bomby zegarowej podłożonej w autobusie przez IRA.



  • 5 lutego – Mariner 10 zbliżył się do Wenus na odległość 5770 km, wykonując szereg zdjęć i badań.

  • 7 lutego:

    • Grenada uzyskała niepodległość od Wielkiej Brytanii.

    • odbyła się premiera filmu Płonące siodła.



  • 8 lutego:

    • po 84 dniach w przestrzeni kosmicznej, ostatnia załoga amerykańskiej stacji kosmicznej Skylab powróciła na Ziemię.

    • w Górnej Wolcie (obecnie Burkina Faso) doszło do wojskowego zamachu stanu pod wodzą generała Sangoulé Lamizany.



  • 10 lutego – planowany radziecki satelita marsjański Mars 4 nie wszedł z powodu awarii na orbitę i minął planetę w odległości 1844 km.

  • 12 lutego:

    • radziecka sonda Mars 5 osiągnęła orbitę Marsa.

    • radziecki pisarz i obrońca praw człowieka Aleksander Sołżenicyn został aresztowany i następnego dnia wydalony z kraju.



  • 13 lutego – Aleksander Sołżenicyn został wydalony z ZSRR.

  • 14 lutego – Somalia została przyjęta do Ligi Państw Arabskich.

  • 15 lutego – w Hongkongu powstała Niezależna Komisja Przeciw Korupcji.

  • 18 lutego – Petras Griškevičius został pierwszym sekretarzem Komunistycznej Partii Litwy.

  • 20 lutego – na filipińskiej wyspie Lubang został odnaleziony japoński żołnierz Hirō Onoda, ukrywający się w dżungli od zakończenia II wojny światowej.

  • 21 lutego – ostatnie oddziały izraelskie wycofały się z zachodniego brzegu Kanału Sueskiego.

  • 22 lutego:

    • Pakistan uznał niepodległość Bangladeszu, proklamowaną w grudniu 1971 roku.

    • 44-letni Samuel Byck, po zastrzeleniu funkcjonariusza ochrony Portu lotniczego Baltimore/Waszyngton, wtargnął na pokład mającego odlecieć do Atlanty samolotu McDonnell Douglas DC-9, który zamierzał uprowadzić i uderzyć w Biały Dom w celu zabicia prezydenta Richarda Nixona. Po nieudanych próbach zmuszenia pilotów do startu zastrzelił jednego z nich, a następnie, postrzelony przez policjanta, popełnił samobójstwo.



  • 23 lutego – Symbionese Liberation Army zażądała 4 milionów dolarów okupu za uwolnienie Patricii Hearst.

  • 27 lutego – po raz pierwszy ukazał się amerykański magazyn People.

  • 28 lutego – Stany Zjednoczone i Egipt wznowiły stosunki dyplomatyczne zerwane w 1967 roku.

  • 3 marca – 346 osób zginęło w katastrofie samolotu typu DC 10 należącego do tureckich linii lotniczych, który rozbił się pod Paryżem.

  • 4 marca – Harold Wilson został po raz drugi premierem Wielkiej Brytanii.

  • 5 marca – wojna Jom Kippur: ostatnie oddziały izraelskie wycofały się z zachodniej części Kanału Sueskiego.

  • 8 marca:

    • otwarto port lotniczy im. Charles’a de Gaulle’a w Paryżu.

    • brytyjska formacja Queen wydała Queen II.



  • 9 marca – lądownik radzieckiej sondy Mars 7 z powodu awarii minął planetę w odległości 1300 km.

  • 12 marca – radziecka sonda Mars 6 wylądowała na Marsie i utraciła łączność z Ziemią.

  • 18 marca – większość krajów zrzeszonych w organizacji OPEC zakończyło 5-miesięczne embargo naftowe nałożone na USA, Europę i Japonię.

  • 22 marca – przedstawiciele siedmiu państw nadbałtyckich podpisali w Helsinkach konwencję o ochronie środowiska regionu Morza Bałtyckiego.

  • 28 marca – Nicolae Ceauşescu został wybrany na nowo utworzone stanowisko prezydenta Rumunii.

  • 29 marca – sonda kosmiczna Mariner 10 zbliżyła się do Merkurego.

  • 30 marca – miał miejsce pierwszy występ legendarnego zespołu punkrockowego The Ramones.

  • 31 marca – z połączenia British Overseas Airways Corporation i British European Airways powstały British Airways.

  • 3 kwietnia – północne i środkowo-wschodnie Stany Zjednoczone nawiedza jedna z największych w historii fala tornad powodująca śmierć ok. 330 ludzi i straty w wysokości 3.5 miliarda dolarów.

  • 4 kwietnia – Botswana: 78 osób zginęło w katastrofie samolotu Douglas DC-4.

  • 6 kwietnia – utwór Waterloo grupy ABBA zwyciężył w Konkursie Piosenki Eurowizji w angielskim Brighton.

  • 18 kwietnia – we Włoszech Czerwone Brygady porwały prokuratora Mario Sossiego.

  • 22 kwietnia – Indonezja: 107 osób zginęło w katastrofie Boeinga 707 linii Pan Am.

  • 25 kwietnia – zamach stanu w Portugalii przywrócił rządy demokratyczne (rewolucja goździków).

  • 29 kwietnia – założono Uniwersytet Czarnogóry.

  • 3 maja – została założona Portugalska Demokratyczna Partia Pracy (PTDP).

  • 5 maja – Vint Cerf i Bob Kahn w raporcie badawczym dotyczącym protokołu TCP po raz pierwszy w historii użyli słowa Internet.

  • 6 maja – kanclerz RFN Willi Brandt podał się do dymisji po wykryciu w jego urzędzie wschodnioniemieckiego szpiega.

  • 9 maja:

    • rozpoczęły się przesłuchania i procedura impeachmentu amerykańskiego prezydenta Richarda Nixona.

    • oddano do użytku pierwszą linię praskiego metra.



  • 15 maja – zamach w Maalot: trzech palestyńskich terrorystów przekroczyło w przebraniu żołnierzy izraelskich granicę libańsko-izraelską i ostrzelało autobus, zabijając 2 osoby i raniąc 6. Następnie wkroczyli do wsi Maalot, gdzie zastrzelili 3 Izraelczyków i zajęli szkołę podstawową, biorąc jako zakładników 90 uczniów i nauczycieli. Podczas izraelskiej akcji odbicia zakładników zginęło 26 osób, 17 zostało rannych.

  • 16 maja – Helmut Schmidt został kanclerzem RFN.

  • 17 maja:

    • policja wtargnęła do siedziby Symbionese Liberation Army w Los Angeles. Zginęło 6 członków tej organizacji terrorystycznej.

    • 33 osoby zginęły w wybuchach 4 samochodów-pułapek w Dublinie i Monaghan w największym zamachu terrorystycznym w historii Irlandii, zorganizowanym przez Ochotnicze Siły Ulsteru.



  • 18 maja – Indie przeprowadziły pierwszą udaną podziemną próbę jądrową stając się 6. światową potęgą nuklearną.

  • 19 maja – Valéry Giscard d’Estaing wygrał w drugiej turze wybory prezydenckie we Francji.

  • 23 maja – papież Paweł VI ogłosił rok 1975 Rokiem Świętym.

  • 27 maja – Valéry Giscard d’Estaing został zaprzysiężony na prezydenta Francji, Jacques Chirac objął stanowisko premiera.

  • 29 maja – została wystrzelona Łuna 22, radziecki sztuczny satelita Księżyca.

  • 1 czerwca – 28 osób zginęło w eksplozji w zakładach chemicznych w brytyjskim Flixborough.

  • 2 czerwca – Jigme Singye Wangchuck został koronowany na króla Bhutanu.

  • 20 czerwca – premiera filmu Chinatown.

  • 25 czerwca – wystrzelono stację orbitalną Salut 3.

  • 27 czerwca – prezydent Richard Nixon rozpoczął wizytę w Moskwie.

  • 1 lipca – Francja objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.

  • 3 lipca – został wystrzelony Sojuz 14 z misją załogową na stację orbitalną Salut 3.

  • 11 lipca – Jumdżaagijn Cedenbal został prezydentem Mongolii.

  • 15 lipca – w inspirowanym przez Grecję zamachu stanu został obalony prezydent Cypru abp Makarios III.

  • 20 lipca – siły tureckie dokonały inwazji na Cypr i zajęły północną część wyspy.

  • 23 lipca – grecka junta czarnych pułkowników oddała władzę cywilnym politykom.

  • 24 lipca – Konstandinos Karamanlis został premierem Grecji.

  • 30 lipca – uzgodnienie zawieszenia broni na Cyprze.

  • 4 sierpnia – 12 osób zginęło w przeprowadzonym przez włoskich neofaszystów zamachu bombowym na pociąg ekspresowy Rzym-Monachium.

  • 7 sierpnia – francuski linoskoczek Philippe Petit przeszedł nielegalnie po linie rozpiętej między wieżami World Trade Center.

  • 8 sierpnia:

    • w wyniku afery Watergate amerykański prezydent Richard Nixon ogłosił swoje ustąpienie ze stanowiska (z dniem 9 sierpnia).

    • prezydent Gerald Ford ułaskawił ze wszystkich zarzutów ex-prezydenta Nixona.



  • 15 sierpnia

    • podczas obchodów dnia wyzwolenia w Seulu północnokoreański agent usiłował zastrzelić prezydenta Park Chung-hee; w zamachu zginęła jego żona.

    • uruchomiono pierwszą linię seulskiego metra.



  • 23 sierpnia – John Lennon rzekomo zaobserwował UFO nad Nowym Jorkiem; wzmianka o tym zdarzeniu znalazła się w jego piosence Nobody Told Me.

  • 26 sierpnia – rozpoczęła się załogowa misja Sojuz 15 na stację orbitalną Salut-3.

  • 30 sierpnia – w Zagrzebiu wykoleił się ekspres Belgrad-Dortmund; zginęły 153 osoby.

  • 4 września – USA i NRD nawiązały stosunki dyplomatyczne.

  • 8 września:

    • prezydent Gerald Ford ułaskawił in blanco swego poprzednika Richarda Nixona za wszystkie przestępstwa jakich dopuścił się on w czasie swej prezydentury.

    • wskutek wybuchu bomby na pokładzie lecącego z Tel Awiwu do Nowego Jorku amerykańskiego Boeinga 707 u wybrzeży greckiej wyspy Kefalinia zginęło 88 osób.



  • 10 września – Portugalia uznała niepodległość Gwinei Bissau.

  • 11 września:

    • Charles Kowal odkrył Ledę, księżyc Jowisza.

    • powstała brytyjska grupa muzyczna The Stranglers.

    • w katastrofie samolotu DC-9 w Karolinie Północnej zginęło 70 osób.



  • 12 września – przeprowadzono zamach wojskowy w Etiopii. Cesarz Hajle Selasje został odsunięty od władzy.

  • 13 września – terroryści z Japońskiej Czerwonej Armii wtargnęli do francuskiej ambasady w Hadze, biorąc 11 zakładników, w tym ambasadora i domagając się uwolnienia z francuskiego więzienia jednego z członków organizacji.

  • 15 września:

    • 75 osób zginęło w katastrofie Boeinga 727 w południowowietnamskim mieście Phan Rang.

    • na przedmieściach Moskwy odbyła się wystawa obrazów niezależnych malarzy, brutalnie rozpędzona przez władze (tzw. wystawa spychaczowa).



  • 17 września – Bangladesz, Grenada oraz Gwinea Bissau zostały członkami ONZ.

  • 20 września – w Hondurasie 10 tys. osób zginęło po przejściu huraganu Fifi.

  • 21 września – sonda Mariner 10 wykonała drugi przelot obok Merkurego.

  • 25 września – w tygodniku Nature ukazał się artykuł sugerujący, że freony mogą być odpowiedzialne za niszczenie warstwy ozonowej.

  • 30 września – chilijski generał Carlos Prats i jego żona zginęli w zamachu bombowym w Buenos Aires, przeprowadzonym przez francuskich najemników, na zlecenie szefa chilijskich służb bezpieczeństwa Manuela Contrerasa.

  • 1 października – odbyła się premiera filmu Teksańska masakra piłą mechaniczną.

  • 4 października:

    • John Lennon wydał swój piąty solowy album Walls and Bridges.

    • w Grecji została założona partia konserwatywno-liberalna Nowa Demokracja.



  • 5 października:

    • w przeprowadzonych przez IRA zamachach bombowych na dwa puby w angielskim Guildford zginęło 5 osób, 65 zostało rannych.

    • w Waseca (Minnesota) Amerykanin Dave Kunst zakończył pierwszą w historii pieszą wyprawę dookoła świata.



  • 17 października – dokonano oblotu śmigłowca wielozadaniowego Sikorsky UH-60 Black Hawk.

  • 19 października – uchwalono konstytucję Niue.

  • 28 października:

    • wystrzelono sondę księżycową Łuna 23.

    • na zakończonych w Meksyku mistrzostwach świata polscy siatkarze zdobyli złote medale.



  • 31 października – Raszid as-Sulh został premierem Libanu.

  • 1 listopada – uchwalono Międzynarodową Konwencję o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS).

  • 8 listopada – w Wielkiej Brytanii wyszedł trzeci studyjny album grupy Queen (drugi w tym roku) - Sheer Heart Attack.

  • 10 listopada – w Berlinie Zachodnim został zamordowany przez terrorystów z Frakcji Czerwonej Armii prezes miejscowego sądu Günter von Drenkmann.

  • 16 listopada – wysłano Wiadomość Arecibo, skierowaną do potencjalnych cywilizacji pozaziemskich.

  • 20 listopada – w katastrofie należącego do Lufthansy Boeinga 747 pod Nairobi w Kenii zginęło 59 osób, a 98 zostało rannych.

  • 21 listopada – IRA zdetonowała bomby w dwóch pubach w Birmingham, zabijając 19 osób i raniąc 180.

  • 22 listopada:

    • palestyńscy terroryści porwali w Dubaju i skierowali do Tunisu samolot British Airways, gdzie porzucili go po zamordowaniu jednego pasażera.

    • Anneline Kriel z RPA zdobyła w Londynie tytuł Miss World 1974.



  • 23 listopada:

    • Aldo Moro został po raz drugi premierem Włoch.

    • we Władywostoku rozpoczęło się dwudniowe spotkanie sekretarza generalnego KPZR Leonida Breżniewa z prezydentem USA Geraldem Fordem.



  • 24 listopada – w Etiopii odkryto pochodzący sprzed 3,2 mln lat fragment szkieletu samicy australopiteka znanej jako Lucy.

  • 28 listopada – w trakcie koncertu Eltona Johna w Madison Square Garden po raz ostatni wystąpił na scenie John Lennon.

  • 29 listopada – Ulrike Meinhof, współzałożycielka Frakcji Czerwonej Armii została skazana na 8 lat pozbawienia wolności za zamach bombowy z 1972 na wydawnictwo Springera w Hamburgu.

  • 1 grudnia – katastrofa samolotu Boeing 727 linii TWA, lecącego z Indianapolis do Waszyngtonu. Zginęły 92 osoby.

  • 2 grudnia – rozpoczęła się załogowa misja kosmiczna Sojuz 16.

  • 3 grudnia – sonda Pioneer 11 minęła Jowisza w odległości 42760 km, dokonując pierwszych obserwacji regionów okołobiegunowych i fotografując Wielką Czerwoną Plamę.

  • 4 grudnia – na Sri Lance 191 osób zginęło w katastrofie holenderskiego samolotu Douglas DC-8, wiozącego pielgrzymów indonezyjskich do Mekki.

  • 5 grudnia – na antenie BBC wyemitowano ostatni odcinek Latającego Cyrku Monty Pythona.

  • 8 grudnia:

    • w krajowym plebiscycie Grecy opowiedzieli się za zniesieniem monarchii.

    • została utworzona Irlandzka Narodowa Armia Wyzwoleńcza (INLA), będąca odłamem IRA.



  • 9 grudnia:

    • Takeo Miki został premierem Japonii.

    • premiera filmu Alicja już tu nie mieszka.



  • 10 grudnia – premiera filmu Płonący wieżowiec.

  • 12 grudnia:

    • wojna wietnamska: rozpoczęła się bitwa o Phước Bình.

    • premiera filmu Ojciec chrzestny II.



  • 13 grudnia – proklamowana została Republika Malty (Repubblika ta' Malta). Pierwszym prezydentem został Anthony Mamo.

  • 19 grudnia – premiera filmu Człowiek ze złotym pistoletem.

  • 22 grudnia:

    • w referendum przeprowadzonym na czterech wyspach archipelagu Komorów, za niepodległością opowiedzieli się mieszkańcy wysp Anjouan, Mohéli i Wielki Komor, Majotta pozostała pod panowaniem Francji.

    • w katastrofie samolotu DC-9 w wenezuelskim mieście Maturin zginęło 77 osób.



  • 24 grudnia – Darwin w Australii zostało prawie całkowicie zniszczone przez cyklon Tracy.

  • 26 grudnia:

    • zostala wyniesiona na orbitę radziecka stacja kosmiczna Salut 4.

    • oddano do użytku gmach Teatru opery i baletu w Dniepropetrowsku na Ukrainie.



  • 28 grudnia – w wyniku trzęsienia ziemi w północnym Pakistanie zginęło 5300 osób, a 17 tys. zostało rannych.

  • 31 grudnia – nieudany wojskowy zamach stanu na Madagaskarze.

Wydarzenia sportowe



  • 2 lutego – Tanzańczyk Filbert Bayi ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3:32,2 s. (pomiar elektroniczny 3:32,16 s.)

  • 13 czerwca – Irena Szewińska ustanowiła rekord świata w biegu na 200 m wynikiem 22,21 s.

  • 13 czerwca-7 lipca – X Mistrzostwa Świata w piłce nożnej rozegrane w Republice Federalnej Niemiec. Mistrzem został RFN, wicemistrzem Holandia, a na trzecim Polska prowadzona przez Kazimierza Górskiego. Królem strzelców został Polak – Grzegorz Lato.

    • 15 czerwca – Stuttgart: w swym pierwszym meczu na piłkarskich mistrzostwach świata w piłce nożnej Polska pokonała Argentynę 3:2.

    • 19 czerwca – na rozgrywanych w RFN piłkarskich mistrzostwach świata Polska pokonała Haiti 7:0.

    • 23 czerwca – na piłkarskich mistrzostwach świata w RFN Polska pokonała Włochy 2:1.

    • 26 czerwca – na piłkarskich mistrzostwach świata w RFN Polska pokonała Szwecję 1:0.

    • 30 czerwca – na piłkarskich mistrzostwach świata w RFN Polska pokonała Jugosławię 2:1.

    • 3 lipca – na piłkarskich mistrzostwach świata w RFN Polska przegrała we Frankfurcie nad Menem z gospodarzami 0:1.

    • 6 lipca – Polska zajęła 3. miejsce na Mistrzostwach Świata w Niemczech, pokonując Brazylię 1:0. Bramkę zdobył Grzegorz Lato.

    • 7 lipca – w finale rozgrywanych w RFN piłkarskich mistrzostw świata reprezentacja gospodarzy pokonała Holandię 2:1.



  • 22 czerwca

    • Irena Szewińska ustanowiła rekord świata w biegu na 400 m wynikiem 49,9 s.

    • Teresa Nowak ustanowiła rekord Polski w biegu na 100 m ppł. wynikiem 12,5 s.



  • 29 czerwca

    • w Warszawie, sprinterka Irena Szewińska ustanowiła rekord Polski w biegu na 100 m wynikiem 10,9 s. (ostatni rekord odnotowany przy pomiarze ręcznym).

    • Leszek Wodzyński ustanowił rekord Polski w biegu na 110 m ppł. wynikiem 13,3 s.



  • 6 lipca – polscy piłkarze trzecią drużyną Mundialu w RFN.

  • 13 lipca – Krystyna Kacperczyk ustanowiła rekord świata w biegu na 400 m ppł. wynikiem 56,51 s.

  • 18 lipca – Mirosław Wodzyński ustanowił rekord Polski w biegu na 110 m ppł. wynikiem 13,58 s.

  • 30 lipca – w Oslo, Amerykanin Rick Wohlhuter ustanowił rekord Ameryki Północnej i Środkowej w biegu na 1000 m wynikiem 2:13,9 s. (rekord niepobity od 35 lat).

  • 2 września – Bronisława Ludwichowska ustanowił rekord Polski w biegu na 3000 m wynikiem 9:05,2 s.

  • 3 września

    • Irena Szewińska ustanowiła rekord Polski w biegu na 100 m wynikiem 11,13 s. (rekord odnotowany przy pomiarze elektronicznym, poprawiony dopiero po 12 latach).

    • Jerzy Hewelt ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m ppł. wynikiem 49,79 s.



  • 7 września – Bronisław Malinowski ustanowił rekord Polski w biegu na 3000 m przeszk. wynikiem 8:15,0 s.

  • 5 października – Elżbieta Katolik ustanowiła rekord Polski w biegu na 1500 m wynikiem 4:14,2 s.

  • 30 października – Muhammad Ali został mistrzem świata wagi ciężkiej w boksie, pokonując George’a Foremana. Walka odbyła się w Kinszasie, stąd znana jest jako Bungle in the jungle (papranina w dżungli).

Urodzili się



  • 1 stycznia – Olga Borys, polska aktorka

  • 3 stycznia – Pablo Thiam, gwinejski piłkarz, reprezentant Gwinei

  • 5 stycznia – Marcin Wójcik, polski artysta kabaretowy

  • 8 stycznia – Debbie McCormick, amerykańska curlerka

  • 12 stycznia

    • Melanie Chisholm (Melanie C), brytyjska piosenkarka, była członkini zespołu Spice Girls

    • Arkadiusz Onyszko, polski piłkarz



  • 14 stycznia – Arkadiusz Janiczek, polski aktor

  • 15 stycznia – Adam Ledwoń, polski piłkarz (zm. 2008)

  • 16 stycznia – Kate Moss, brytyjska modelka

  • 19 stycznia – Benedykt Nocoń, polski piłkarz (zm. 2002)

  • 31 stycznia – Marianne Haslum, norweska curlerka

  • 2 lutego – Radosław Kałużny, polski piłkarz

  • 11 lutego

    • Nick Barmby, angielski piłkarz

    • Sébastien Hinault, francuski kolarz

    • Alex Jones, amerykański dziennikarz

    • Grzegorz Mróz, polski żużlowiec

    • Teemu Salo, fiński curler

    • Jaroslav Špaček, czeski hokeista



  • 13 lutego – Robbie Williams, brytyjski piosenkarz muzyki pop

  • 14 lutego – Philippe Léonard, belgijski piłkarz

  • 18 lutego – Jewgienij Kafielnikow, rosyjski tenisista

  • 22 lutego – James Blunt, angielski piosenkarz

  • 2 marca

    • Wille Mäkelä, fiński curler

    • Ante Razov, amerykański piłkarz pochodzenia chorwackiego

    • Federica Ridolfi, włoska tancerka



  • 3 marca – David Faustino, amerykański aktor i raper

  • 4 marca – Miguel Portela de Morais, portugalski rugbysta

  • 5 marca – Jens Jeremies, niemiecki piłkarz

  • 7 marca – Daniel Herberg, niemiecki curler

  • 18 marca – Grzegorz Napieralski, polski polityk

  • 20 marca

    • Andrzej Pilipiuk, polski pisarz

    • Carsten Ramelow, niemiecki piłkarz



  • 24 marca – Zbigniew Konwiński, polski polityk

  • 25 marca – Magdalena Stużyńska, polska aktorka

  • 27 marca – Marek Citko, polski piłkarz

  • 2 kwietnia – Egil á Bø, farerski piłkarz, występuje w barwach klubu EB/Streymur

  • 8 kwietnia

    • Chris Kyle, amerykański wojskowy, żołnierz United States Navy SEALs, komandos, najskuteczniejszy snajper w historii armii Stanów Zjednoczonych (zm. 2013)

    • Lasse Ottesen, norweski skoczek narciarski, trener, medalista olimpijski



  • 10 kwietnia

    • Andreas Andersson, szwedzki piłkarz

    • Tom Brewster, szkocki curler

    • Wojciech Olejniczak, polski polityk



  • 17 kwietnia – Victoria Beckham, brytyjska piosenkarka i aktorka

  • 22 kwietnia – Shavo Odadjian, amerykański muzyk pochodzenia ormiańskiego, współzałożyciel i basista grupy System of a Down

  • 28 kwietnia

    • Penélope Cruz, hiszpańska aktorka

    • Małgorzata Dydek, polska koszykarka (zm. 2011)



  • 4 maja – Paulo Murinello, portugalski rugbysta

  • 8 maja – Jacek Pilch, polski polityk

  • 16 maja – Sonny Sandoval, amerykański muzyk, wokalista zespołu P.O.D.

  • 19 maja – Zdeněk Sedmík, czeski siłacz i judoka

  • 23 maja – Marta Kielczyk, polska dziennikarka

  • 27 maja – Krzysztof Matyjaszczyk, polski polityk

  • 1 czerwca – Alanis Morissette, kanadyjska piosenkarka

  • 3 czerwca – Martín Karpan, argentyński aktor telewizyjny, filmowy i teatralny

  • 4 czerwca – Radosław Witkowski, polski polityk

  • 7 czerwca – Bear Grylls, brytyjski podróżnik, alpinista i popularyzator sztuki przetrwania

  • 19 czerwca – Piotr Jankowski, polski aktor

  • 24 czerwca – Robert Kudelski, polski aktor

  • 29 czerwca – Andrea Müller, niemiecka lekkoatletka

  • 7 lipca – Jennifer Jones, kanadyjska curlerka

  • 10 lipca – Amber Holland, kanadyjska curlerka

  • 12 lipca – Marcel Wiercichowski, polski aktor

  • 20 lipca – Sasha Carter, kanadyjska curlerka

  • 25 lipca – Grzegorz Skwierczyński, polski polityk

  • 30 lipca – Jacek Dukaj, polski pisarz

  • 31 lipca – Emilia Fox, angielska aktorka

  • 1 sierpnia – Beckie Scott, kanadyjska biegaczka narciarska, mistrzyni olimpijska

  • 9 sierpnia – Raphaël Poirée, francuski biathlonista, czterokrotny zdobywca PŚ

  • 20 sierpnia – Amy Adams, amerykańska aktorka

  • 1 września – Filip Nikolic, francuski piosenkarz, kompozytor i aktor

  • 4 września – Sören Bartol, niemiecki polityk

  • 6 września – Eryk Lubos, polski aktor

  • 12 września – Grzegorz Warchoł, polski gitarzysta basowy i kontrabasista (zm. 2007)

  • 14 września – Hicham El Guerrouj, marokański lekkoatleta

  • 26 września – Ewa Wieleżyńska, polska tłumaczka literatury pięknej z języka francuskiego

  • 28 września – Martyna Wojciechowska, polska prezenterka telewizyjna

  • 5 października – Robert Mateja, polski skoczek narciarski

  • 6 października – Arkadiusz Bąk, polski piłkarz

  • 18 października – Wioletta Białk, polska sopranistka

  • 28 października – Joaquin Phoenix, amerykański aktor filmowy

  • 2 listopada – Nelly, amerykański raper, aktor

  • 4 listopada – Robert Meglič, słoweński skoczek narciarski

  • 5 listopada

    • Angela Gossow, niemiecka wokalistka zespołu Arch Enemy

    • Andrzej Nejman, polski aktor



  • 8 listopada – Masashi Kishimoto, japoński mangista, twórca Naruto

  • 9 listopada

    • Alessandro Del Piero, włoski piłkarz,

    • Sven Hannawald, niemiecki skoczek narciarski



  • 11 listopada – Leonardo DiCaprio, amerykański aktor

  • 15 listopada – Chad Kroeger, wokalista i gitarzysta rockowego zespołu Nickelback

  • 18 listopada – Chloë Sevigny, amerykańska aktorka i modelka

  • 24 listopada – Aylín Mújica, meksykańska aktorka

  • 11 grudnia – Sławomir Nowak, polski polityk

  • 12 grudnia

    • Rey Mysterio, meksykański wrestler

    • Torger Nergård, norweski curler



  • 19 grudnia – Jasmila Žbanić, bośniacka reżyserka

  • 24 grudnia – Michał Lesień, polski aktor

  • 24 grudnia – Marcelo Salas, chilijski piłkarz

  • 29 grudnia – Twinkle Khanna, bollywoodzka aktorka

  • 30 grudnia – Tomasz Głogowski, polski polityk

  • grudzień – Krzysztof Milerski, polski raper, członek zespołu Nagły Atak Spawacza

Zmarli



  • 5 stycznia – Wolfgang Anheisser, niemiecki śpiewak operowy (ur. 1929)

  • 2 lutego – Jean Absil, belgijski kompozytor (ur. 1893)

  • 19 lutego – Antoni Nurzyński, polski operator filmowy (ur. 1935)

  • 14 lutego – Halfdan Schjøtt, norweski żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1893)

  • 21 lutego – Tim Horton, kanadyjski hokeista NHL, założyciel sieci barów szybkiej obsługi Tim Hortons (ur. 1930)

  • 28 lutego – Gunnar Asther, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1892)

  • 11 marca – Stanisława Leszczyńska, polska Służebnica Boża, położna (ur. 1896)

  • 2 kwietnia – Georges Pompidou, prezydent Francji (ur. 1911)

  • 9 kwietnia – Pierre Petiteau, francuski rugbysta, medalista olimpijski (ur. 1899)

  • 28 kwietnia – Robert Devereaux, amerykański sportowiec, medalista olimpijski (ur. 1897)

  • maj – Lajos Rokfalusy, węgierski taternik, alpinista i nauczyciel (ur. 1887)

  • 8 maja – Graham Bond, angielski muzyk, prekursor jazz-rocka (ur. 1937)

  • 25 maja:

    • Donald Crisp, brytyjski aktor (ur. 1882)

    • Robert Levasseur, francuski rugbysta, medalista olimpijski (ur. 1898)



  • 10 czerwca – Henryk Windsor, książę Gloucester (ur. 1900)

  • 18 czerwca – Gieorgij Żukow, marszałek radziecki (ur. 1896)

  • 22 czerwca – Gaston Thubé, francuski żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1876)

  • 1 lipca – Juan Perón, argentyński polityk i wojskowy, prezydent Argentyny (ur. 1895)

  • 9 lipca – Earl Warren, amerykański prawnik; w latach 1963-1964 kierował pracą tzw. Komisji Warrena (ur. 1891)

  • 11 lipca – Pär Lagerkvist, szwedzki pisarz i poeta (ur. 1891)

  • 24 lipca – James Chadwick, brytyjski fizyk, laureat Nagrody Nobla w 1935 roku (ur. 1891)

  • 29 lipca – Cass Elliot, amerykańska wokalistka, członkini zespołu The Mamas & The Papas (ur. 1941)

  • 29 lipca – Erich Kästner, niemiecki pisarz, autor książek dla dzieci (ur. 1899)

  • 31 lipca – Witold Zegalski, polski pisarz science fiction (ur. 1928)

  • 4 sierpnia – Józef Kondrat, polski aktor (ur. 1902)

  • 19 sierpnia – Aleksander Janta-Połczyński, polski prozaik, poeta, dziennikarz, publicysta (ur. 1908)

  • 22 sierpnia – Eugeniusz Kwiatkowski, inżynier i chemik, twórca projektów budowy Gdyni i COP-u (ur. 1888)

  • 3 września – Harry Partch, amerykański kompozytor (ur. 1901)

  • 4 września – Marcel Achard, francuski dramatopisarz i scenarzysta (ur. 1899)

  • 10 września – Melchior Wańkowicz, polski publicysta i pisarz (ur. 1892)

  • 12 września – Paweł Gettel, polski działacz społeczny i samorządowy (ur. 1892)

  • 16 września – Johan Faye, norweski żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1889)

  • 4 października – Anne Sexton, amerykańska poetka (ur. 1928)

  • 9 października – Oskar Schindler, niemiecki przemysłowiec (ur. 1908)

  • 11 października – Ralph Tschudi, norweski żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1890)

  • 17 października – Jean Vaysse, francuski rugbysta, medalista olimpijski (ur. 1900)

  • 13 listopada – Vittorio De Sica, włoski reżyser filmowy (ur. 1901)

Zdarzenia astronomiczne



  • 20 czerwca – całkowite zaćmienie Słońca

Nagrody Nobla



  • z fizyki – Martin Ryle, Antony Hewish

  • z chemii – Paul J. Flory

  • z medycyny – Albert Claude, Christian de Duve, George Palade

  • z literatury – Eyvind Johnson, Harry Martinson

  • nagroda pokojowa – Eisaku Satō, Seán MacBride

  • z ekonomii – Gunnar Myrdal, Friedrich von Hayek

Dane statystyczne



  • źródło danych: Bank Światowy:

    • Ludność świata: 3 998 759 015

    • Tempo wzrostu liczby ludności: 1,94% na rok

    • Długość życia: 61,4 lat

    • Wskaźnik płodności: 4,15 urodzeń na kobietę

    • Współczynnik umieralności poniżej 5 roku życia: 128,93

    • Zużycie energii na mieszkańca: 1390,35 kg



Zobacz też



  • Oskary w roku 1974

  • Olimpiada szachowa 1974

  • 1974 w filmie

  • 1974 w muzyce

  • 1974 w literaturze

  • 1974 w informatyce

Święta ruchome



  • Tłusty czwartek: 21 lutego

  • Ostatki: 26 lutego

  • Popielec: 27 lutego

  • Niedziela Palmowa: 7 kwietnia

  • Wielki Czwartek: 11 kwietnia

  • Wielki Piątek: 12 kwietnia

  • Wielka Sobota: 13 kwietnia

  • Wielkanoc: 14 kwietnia

  • Poniedziałek wielkanocny: 15 kwietnia

  • Wniebowstąpienie Pańskie: 23 maja

  • Zesłanie Ducha Świętego: 2 czerwca

  • Boże Ciało: 13 czerwca